je kan hier al jullie oude foto's plaatsten alleen van Nieuw Roden. Zoals oude gebouwen,huizen,bedrijven en van mensen etc etc
Status
- Nieuw-Roden is een dorp in de gemeente Noordenveld. T/m 1997 gemeente Roden.
- Nieuw-Roden vormt één geheel met het aangrenzende hoofddorp Roden. Het heeft echter een eigen postcode (9311) en plaatsnaam in het postcodeboek dus wordt nog steeds als aparte plaats gezien.
- Onder het dorp Nieuw-Roden valt ook een klein stukje van de buurtschap Oostindië.
Naam
Lokale schrijfwijze en uitspraak
Nij-Roon.
Oudere vermeldingen
Tot 1930 stond de nederzetting in de heidevelden tussen Roden en Zevenhuizen (GR) bekend als het Roderveld. Daar ten zuiden van lag het Steenbergerveld. De verzameling plaggenhutten dat een nederzetting vormde was vernoemd naar het gelijknamige heideveld. Toen in de jaren twintig van de 20e eeuw er meer en meer stenen huizen en boerderijtjes werden opgericht, was men niet langer blij met de bestaande naam, die in de wijde omtrek geassocieerd werd met armoede en miserabele levensomstandigheden. Een naamgevingscommissie werd door de toenmalige gemeente Roden ingesteld en een van de voorstellen luidde Roderoord. Volgens enkele raadsleden deed dit echter te sterk denken aan een psychiatrische of andere inrichting (destijds ‘gesticht’ geheten). Men liet vervolgens de blik glijden over de kaart van Drenthe, waar meer nieuwe veennederzettingen waren vernoemd naar andere plaatsen, die niet altijd nabij gelegen waren: Nieuw-Buinen, Nieuw-Amsterdam, Nieuw-Dordrecht, Nieuw-Schoonebeek, enzovoort. Daarom werd de naam in 1930 officieel gewijzigd in Nieuw-Roden, dat passend werd geacht voor deze jonge nederzetting. Paradoxaal genoeg is het dorp nu het oudere gedeelte in vergelijking met de aangrenzende nieuwbouwwijken van het ‘oude’ moederdorp Roden.
Ligging
Nieuw-Roden ligt aan de westkant van Roden, O van Zevenhuizen (GR), Z van Nietap en Terheijl en NW van Roderesch.
Statistische gegevens
Het deel van Roden dat volgens de plaatsnaamborden en postcode bekend staat als Nieuw-Roden heeft ca. 600 huizen met ca. 1.400 inwoners.
Geschiedenis en beschrijving nederzetting
Vanaf eind 19e eeuw werd het hoogveengebied ten westen van Roden ontgonnen en werden wijken aangelegd: de Poolswijk, Langewijk, Bisschopswijk en Kortewijk (de laatste twee zijn grotendeels verdwenen), die allemaal uitmondden in de Oostindische Wijk halverwege Zevenhuizen. Deze wijken zijn vaarten waarover per trekschuit en andere kleine drijvende vaartuigen de turf werd afgevoerd. Na bebouwing rond deze vaarten en later langs de weg naar Zevenhuizen, vond rond de eeuwwisseling langzamerhand komvorming plaats van plaggenhutten rond het openbare schooltje uit 1903 aan de huidige Dorpsstraat en het kerkje dat gebouwd was in 1922.
Vanaf 1924 werd een begin gemaakt met vervanging van de plaggenhutten door stenen boerderijtjes en arbeiderswoningen. De laatste bewoonde plaggenhut bleef echter staan tot vlak voor de Tweede Wereldoorlog; tot ongeveer 1990 stond nog een exemplaar als herinnering aan de zuidkant van het dorp, bij de begraafplaats. Deze was echter in dermate slechte staat als gevolg van vandalisme dat hij werd afgebroken.
De nieuwe bebouwing bestond uit kleine vrijstaande en halfvrijstaande rode woninkjes, waardoor het geheel al snel de naam kreeg van ’t Rooie Dörp (Het Rode Dorp); een naam die tot vandaag de dag in gebruik is. De officiële naam is echter Brinkstratenbuurt, naar de in het midden gelegen Brinkstraat-Noord en –Zuid. Het geheel was een planmatige uitbreiding (de eerste in de gemeente Roden), rond een plantsoen, dat fungeerde als brink. Op die manier moesten de veenarbeiders er zich thuisvoelen, nu het aansloot op de traditionele belevingswereld van de bewoners. Ieder huisje werd omgeven door een ruime moestuin en sommige deden qua vorm zelfs denken aan een boerderijtje, zoals aan het begin van de Beukenlaan. Het resultaat was een tot voor kort goed bewaard gebleven tuindorp, waarvan er in Noord-Nederland nog maar weinig te vinden zijn. Wegens de bouwvallige staat van de huizen zijn zij recentelijk echter in dezelfde rode kleuren maar in nieuwe stijl herbouwd.
In de jaren dertig vond uitbreiding aan de noordkant plaats, rond de (voormalige) christelijke school aan de Eikenlaan. Lange tijd bleef Nieuw-Roden tamelijk arm, ook de eerste tijd na de oorlog. Het dorp werd later vrij sterk uitgebreid rond de oorspronkelijke staten en langs de uitvalswegen. De veenwijken werden grotendeels gedicht of groeiden vol met planten; de zandpaden werden voor het grootste deel verhard, terwijl sommige delen geheel werden geschrapt tijdens de ruilverkaveling. De kleine keuterijen zijn vrijwel allemaal verbouwd en de streek is vandaag de dag welvarender dan men ooit had kunnen vermoeden.
Recente ontwikkelingen
Vanaf de jaren tachtig werd een nieuwbouwwijk aangelegd aan de noordwestkant van Nieuw-Roden, deels ook fungerend voor Roden. Veel meer impact had echter de oprukkende bebouwing van de hoofdkern. Met de aanleg van de woonwijken Zultherveld, Roderveld en Vijfde Verloting werd de veenontginningsnederzetting Nieuw-Roden volledig verbonden met het moederdorp. Niet overal staat consequent een plaatsnaambord. Als vuistregel geldt dat alle nieuwe bebouwing bij Roden hoort, en alleen de oude, deels in dezelfde straat, officieel bij Nieuw-Roden. Het dorpscentrum en de winkels van Nieuw-Roden gelden tegelijk als wijkcentrum voor de uitbreidingen.
In Nieuw-Roden stond lange tijd de smelterij van Huizing, waardoor de omliggende grond ernstig vervuild raakte. De Roder nieuwbouwwijk Vijfde Verloting, die in zijn geheel opgehoogd werd ten opzichte van het maaiveld, werd aanvankelijk om deze plek heengebouwd, terwijl men overging tot sanering. Thans is de grond schoon en wordt dit laatste vlekje ook volgebouwd. Er zijn reeds nieuwe plannen voor continuering van de woningbouw ten (zuid)westen van Nieuw-Roden. Andere (provinciale) plannen zien meer in bebouwing aan de noordwestzijde, aansluitend op de toekomstige nieuwbouw van buurdorp Leek, om zo een dubbelkern te vormen. Politiek Noordenveld is hier echter niet warm voor te krijgen. Hoe dan ook zal het landschap en het aanzien van Nieuw-Roden sterk wijzigen de komende jaren. Eigenlijk is er al geen sprake meer van een zelfstandig Nieuw-Roden en het dorp heeft dan ook eigenlijk maar amper driekwart eeuw bestaan.
- Category:
- Landmark